Aktualności
Młodzi niepełnosprawni - sprawni z PZU
Harcerstwo kojarzy się z czymś wyjątkowym. Każdy kto kiedyś posmakował harcerskiej przygody, wspomina ją jako czas niezwykłych przeżyć, niezapomnianych przygód, przyjaźni na całe życie, wspaniałej zabawy. Jest takie miejsce, gdzie harcerstwo znaczy jeszcze więcej.
W Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących w Krakowie przy ul. Tynieckiej 6 działa Szczep pod niezwykłą nazwą Zielone Słońce. I tak jak ta nazwa jest intrygująca i niezwykła, tak działalność tego środowiska zuchów i harcerzy zasługuje na szczególną uwagę. Tu harcerstwo znaczy znacznie więcej niż gdzie indziej, tu ogromną rolę odgrywa integracja, aktywizacja, wyrabianie wiary we własne siły, poczucie własnej wartości, czyli rewalidacja przez wielkie R.
Każdy rok harcerski to działania instruktorów mające na celu wszechstronny rozwój członków Szczepu przy zastosowaniu metody harcerskiej. Pomysły są niezwykłe i akcje przez nich organizowane niepowtarzalne.
Rok harcerski 2014/2015 był szczególnie bogaty we wspaniałe inicjatywy. Było to możliwe dzięki realizacji Projektu „Młodzi niepełnosprawni – sprawni z PZU” – edycja 2014 – Potrafią, choć wydaje się, że nie potrafią. Projekt miał na celu aktywizowanie niepełnosprawnych dzieci i młodzieży, przygotowanie do pełnienia ról społecznych, dojrzałego podejmowania zadań i wywiązywania się z nich. Umożliwiał rodzicom wymianę doświadczeń, dobrych praktyk i skutecznych rozwiązań w pracy z dzieckiem niepełnosprawnym, a rodzeństwu pokazywał realne możliwości i prawdziwą wartość brata czy siostry.
Instruktorzy Szczepu już dawno zwrócili uwagę na to, że zarówno rodzice, jak i rodzeństwo niepełnosprawnych zuchów i harcerzy potrzebują równie mocnego wsparcia jak sami ich podopieczni. W ramach realizacji zadań zawartych w Projekcie, rodzice dzieci niepełnosprawnych mieli możliwość indywidualnych kontaktów z psychologiem, podczas których omawiali problemy, jakie napotykają w życiu codziennym. Psycholog starał się wzmocnić ich pozytywne postawy w stosunku do dzieci, stworzył grupy wsparcia rodziców. Podczas spotkań omawiał trudności wynikające z zaburzeń funkcjonowania psychospołecznego osób doświadczających niepełnosprawności, niskiego poczucia własnej wartości, związanego z budowaniem samooceny przez pryzmat osób pełnosprawnych, trudności w rolach rodzicielskich opiekunów osób doświadczających niepełnosprawności.
W ramach realizacji Projektu zorganizowane zostały również spotkania z doradcą zawodowym, który na bieżąco omawiał z rodzicami relacje w rodzinach, możliwości edukacyjne dzieci niewidomych i słabo widzących oraz pełnosprawnego rodzeństwa, wskazywał przyszłe miejsce edukacji i rozwoju dostosowane indywidualnie do każdego uczestnika Projektu. W czasie zajęć harcerze poznali alternatywne formy pracy takie jak: Środowiskowe Domy Samopomocy, Warsztaty Terapii Zajęciowej i Zakłady Aktywności Zawodowej. Poznali również nową formę kształcenia ustawicznego, jaką są kursy kwalifikacyjne. Rodzice uczestniczący w spotkaniach z doradcą zawodowym najczęściej zadawali pytania dotyczące przyszłości ich dzieci związane z wyborem szkoły, poszukiwaniem pracy i wpływem niepełnosprawności na wykonywanie zawodu, alternatywne formy pracy.
Kontynuacją, a równocześnie uzupełnieniem działań psychologa i doradcy zawodowego, były integracyjne spotkania zuchów i harcerzy Szczepu Zielone Słońce, ich rodziców i rodzeństwa, podczas których mieli możliwość wspólnej zabawy, wymiany doświadczeń, rozmowy z instruktorami, a także obserwacji swoich niepełnosprawnych dzieci w działaniu, ocenę ich wartości na tle innych, uświadomienia sobie ich wszechstronnych możliwości.
Działalność Szczepu Zielone Słońce to cotygodniowe zbiórki w czterech grupach wiekowych (zuchy, harcerze, harcerze starsi i wędrownicy), podczas których dzieci i młodzież niepełnosprawna w integracji ze zdrowymi rówieśnikami, również własnym rodzeństwem, mają możliwość nabywania, rozwijania i podtrzymywania umiejętności niezbędnych do samodzielnego funkcjonowania, a także rozwoju, uspołecznienia, współpracy z grupą rówieśniczą. Zajęcia ukierunkowane są przede wszystkim na poznawanie i doskonalenie podstawowych umiejętności życiowych. Poruszane są tematy dotyczące historii i tradycji narodowych, życia zgodnego z przyrodą, ekologii, życia w wolności od nałogów, a także szereg zajęć ruchowych, ogólnousprawniających, arterapii (zajęcia plastyczne, teatralne, muzyczne), wykorzystanie metod aktywizacji. Dodatkową formą pracy jest realizacja stopni i sprawności harcerskich – niepełnosprawne dzieci i młodzież, realizując kolejne zadania, uczą się samodzielności i pracy z grupą rówieśniczą, np. załatwiają powierzoną im sprawę w urzędzie, zdobywają nowe umiejętności (szycie, gotowanie, orientacja w terenie). Zbiórki prowadzone są przez wykwalifikowaną kadrę instruktorską ZHP, wolontariuszy oraz tyflopedagogów i oligofrenopedagogów. Dzięki środkom przekazanym prze Fundację PZU w ramach realizacji Projektu instruktorzy podczas zbiórek mogli urozmaicić spotkania nowymi, atrakcyjnymi elementami (projekcja filmu, warsztaty plastyczne).
Harcerstwo to wyzwanie, przygoda, zabawa, wszechstronny rozwój. Niezwykle atrakcyjny sposób realizacji tych właśnie aspektów działania zapewnił Projekt PZU. Dzięki pozyskanym funduszom możliwa była organizacja dwóch bardzo atrakcyjnych rajdów górskich: jesiennego w Pieniny do Harcerskiego Schroniska Turystycznego „Durbaszka” koło Jaworek oraz karnawałowego w Tatry do Harcerskiego Schroniska Turystycznego „Głodówka” w Bukowinie Tatrzańskiej. Podczas wędrówek górskimi szlakami harcerze mogli doświadczyć przyjemności, jaką daje wysiłek fizyczny, dojście do celu. Trasa wycieczek była dostosowana do niepełnosprawności uczestników (łagodne nachylenie stoków, szerokie trasy umożliwiające poruszanie się niewidomych z przewodnikiem). Pełnosprawne rodzeństwo naszych podopiecznych mogło czerpać radość ze wspólnie pokonywanych słabości. Ponadto podczas trzydniowych rajdów harcerze rozwijali umiejętności w zakresie orientacji w nowym terenie, doskonalili czynności życia codziennego, uczyli się pracy w grupie. Poznali także lokalne zwyczaje i tradycje związane z miejscami, w których się znaleźli (Pieniny, Podhale).
Najatrakcyjniejszą formą spędzania wolnego czasu zawsze był obóz harcerski pod namiotami. Harcerze Szczepu Zielone Słońce, pomimo wielu niepełnosprawności, spędzają wakacje tak jak harcerze w całej Polsce w survivalowych warunkach leśnych. Miejscem obozowania podczas ostatnich wakacji był przepiękny teren nad Jeziorem Gatno w miejscowości Nowa Kiszewa koło Kościerzyny. Taka forma czynnego wypoczynku pod namiotami służyła rewalidacji osób niepełnosprawnych, ćwiczyła orientację w nowym terenie, samodzielność oraz ogólnie usprawniała. Uczestnicy obozu spali w namiotach wojskowych na łóżkach polowych, samodzielnie budowali urządzenia obozowe (np. półki, bramę obozową, tablicę ogłoszeń), uczyli się majsterkować, pełnili służbę w kuchni, służbę porządkową, uczyli się prostych czynności gospodarczych (obieranie ziemniaków, jarzyn, krojenie, porządkowanie kuchni, nakrywanie do stołu). W czasie obozu młodzi ludzie poznali podstawy udzielania pierwszej pomocy. Na bieżąco utrwalali nawyki porządkowe i higieniczne. Obserwowali florę i faunę Kaszub. Dzięki realizacji Projektu uczestnicy obozu mieli możliwość poznać niezwykłe miejsca, poszerzyli wiedzę historyczną związaną z regionem, w którym obozowali. Odwiedzili skansen we Wdzydzach Kiszewskich, zwiedzili Zamek w Malborku, wędrowali po Trójmieście, poznali historię obrony Westerplatte.
Szczep ZHP Zielone Słońce działa w środowisku dzieci z niepełnosprawnością wzrokową już 55 lat. Znany jest w całej Polsce ze swej innowacyjności i kreatywności w działaniu, ważne jest jednak, aby stale wzbogacać formy i wprowadzać nowe, atrakcyjne metody realizacji celów. Dzięki uczestnictwu w Projekcie „Młodzi niepełnosprawni – sprawni z PZU” – edycja 2014 – Potrafią, choć wydaje się, że nie potrafią i pozyskanym w ten sposób funduszom było to możliwe. Realizując główne cele Projektu z pewnością zostały wzmocnione pozytywne postawy w rodzinach dzieci niepełnosprawnych. Podniósł się poziom usprawnienia i aktywizacji zuchów i harcerzy biorących udział w Projekcie. Zostały wyrównane szanse na atrakcyjny wypoczynek i rozwój fizyczny dzieci niepełnosprawnych z dziećmi pełnosprawnymi. W wyniku uczestnictwa w obozie i licznych wyjazdach śródrocznych uczestnicy Projektu nauczyli się obcować z przyrodą i docenili walory aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu, nauczyli się współdziałać w grupie, właściwie realizować powierzone im oraz dobrowolnie podjęte zadania.
Harcerstwo to przygoda i zabawa. W Zielonym Słońcu instruktorzy zawsze podejmowali starania i wysiłki, aby było ono także wyzwaniem, rozwojem, pracą nad sobą, nauką i służbą innym. Metoda harcerska to jedna z bardziej wartościowych form rewalidacji. Warto, aby rodzice i opiekunowie dzieci i młodzieży niepełnosprawnej o tym pamiętali.
Komendantka Szczepu Zielone Słońce, hm. Agnieszka Nawrocka
Artykuły na temat projektu:
Sprawni niepełnosprawni, czyli harcerze z Tynieckiej w akcji – Dziennik Polski, 26.03.2015
Czy harcerz może być niewidomy? Oczywiście! Poznajcie harcerzy z Zielonego Słońca – NaszeMiasto.pl, 23.03.2015
powrót »
